3. Economie en vrijetijdseconomie

Het buitengebied van de gemeente Zevenaar is nog niet voorzien van snel en betrouwbaar internet. In oktober 2018 hebben de gemeenten uit de regio Arnhem-Nijmegen de samenwerking afgerond, omdat de mogelijkheden om glasvezel in het buitengebied aan te laten leggen inzichtelijk waren gemaakt. Twee marktpartijen hebben onafhankelijk van elkaar interesse getoond in de aanleg van glasvezel in het buitengebied.

Er zijn momenteel twee glasvezelbedrijven bezig met de aanleg van glasvezel in het buitengebied van onze gemeente. Gedeelten van het buitengebied zijn inmiddels van glasvezel voorzien. Voor alle deelgebieden geldt dat de basisinfrastructuur nagenoeg volledig gereed is. Voor de glasvezelcentrales in Herwen,Tolkamer en Spijk was het glasvezelbedrijf nog in afwachting van een vergunning van het waterschap. Deze is inmiddels verkregen, de bedrijven nu ook deze glasvezelcentrales kunnen gaan activeren.

In 2018 wordt een Economische visie Liemers opgesteld. Aansluitend hierop werken we een visie met uitvoeringsplan uit voor de gewenste economische ontwikkeling in onze gemeente.

De Liemers economische visie (LEV) is in juli 2019 inhoudelijk door u vastgesteld. Voor de uitvoering van de LEV heeft u de financiën beschikbaar gesteld in november 2019. De uitvoering hiervan vindt plaats binnen de Liemerse Ambassade.
De Zevenaarse Economische Agenda is in concept gereed, voordat we te maken kregen met de Covid-19 pandemie. Het proces om deze agenda met de ondernemersverenigingen af te ronden is als gevolg hiervan vertraagd. Daar waar noodzakelijk startten we al wel met de uitvoering van de maatregelen die bijdragen aan de doelstellingen uit deze agenda. Voorbeelden zijn de samenwerking met Montferland en Emmerich om een studie uit te voeren naar de verbetering van de positie van de logistieke hotspot EMZ, het verbeteren van de dienstverlening van de gemeentelijke organisatie door veelal contact te zoeken met ondernemers om ze te ondersteunen tijdens de corona crisis.  

Om vraag en aanbod naar werklocaties (bedrijventerreinen, kantoorlocaties en perifere detailhandel) in de regio voor 2021 in balans te brengen, is het RPW opgesteld en door de provincie vastgesteld en juridisch verankerd in de provinciale omgevingsverordening. Dit RPW moet nu worden uitgevoerd. Hiervoor is een werkplan, met een werkorganisatie, opgesteld, dat de komende jaren wordt uitgevoerd. De kosten hiervoor zijn begroot op € 95.000 op jaarbasis. Dit is geaccordeerd in het regionaal portefeuillehoudersoverleg EZ en de kosten worden door de regio doorberekend aan de deelnemende gemeenten. Deze bijdrage is afhankelijk van het aantal inwoners.

De herziening van het RPW met een looptijd van 2021-2024 is gereed en het regionale portefeuillehoudersoverleg economie heeft ingestemd met het aanbieden aan de gemeenteraden ter besluitvorming. Dit RPW biedt de regio ontwikkelruimte om bestaande bedrijventerreinen uit te breiden. We hebben verkennende gesprekken gevoerd met de regio Arnhem Nijmegen en de provincie om te komen tot een oplossing voor de schrapopgave van de onbenutte planologische ruimte voor detailhandelsvestigingen op bedrijventerrein Hengelder.

De ambitie van de Liemers economische visie is het beter benutten van ontwikkelkansen en economische potentie van de Liemers door het regionaal inzetten en leveren van extra inspanningen op de speerpunten logistiek, maakindustrie en vrijetijdseconomie (inclusief retail).
De volgende doelstellingen willen we bereiken:
- Groei werkgelegenheid met 5% per jaar.
- Groei werkgelegenheid voor hoogopgeleide arbeidskrachten met 2% per jaar.
- Opstellen regionale ontwikkelagenda die als basis dient voor nieuwe werklocaties.
- Gezamenlijke branding op logistiek en vrijetijdseconomie.
- Kennisdeling, innovatie en samenwerking in de maakindustrie.

In opdracht van de Liemerse gemeenten is de Liemerse Ambassade (LA) gestart met de uitvoering van de LEV. De LA stelde een projectleider aan die werkt aan het behalen van de doelstellingen uit de LEV die in 2023 gerealiseerd moeten zijn. Elk kwartaal rapporteert de projectleider aan het bestuur van de LA.

In 2017 is het Inspiratiedocument opwaardering openbare ruimte centrum Zevenaar opgesteld. Op basis hiervan wordt een aantal maatregelen voorgesteld om het centrum toekomstbestendig te maken. Hieraan wordt gefaseerd uitvoering gegeven. In 2019 richten we ons op het planten van beeldbepalende bomen bij de entrees van  het centrum, het  verder opwaarderen van de stegen en het structureren van het fietsparkeren.

De constructies voor het gevelgroen zijn aangebracht en in het najaar van 2020 is het gevelgroen aangebracht. Dit is gebeurd in overeenstemming met de gebouweigenaren.
De fietsenbeugels, banken en prullenbakken zijn ingekocht en er heeft een aanbesteding plaatsgevonden voor de aannemer die de onderdelen gaat plaatsen. Voor plaatsing van de prullenbakken is nader onderzoek gedaan door GoClean. Op basis van gevonden zwerfafval is onderzocht wat de meest effectieve locatie voor een prullenbak is. Wij betrekken ook de ondernemers in het centrum bij de vaststelling van de posities.

In 2019 wordt het voormalig gemeentehuis aan het Raadhuisplein herontwikkeld door de eigenaar. In aansluiting hierop richten wij het plein opnieuw in, waarbij wij de uitgangspunten van het Inspiratiedocument opwaardering openbare ruimte centrum Zevenaar toepassen. De voorbereiding van het ontwerpproces voor de inrichting het Raadhuisplein is gestart in 2018, waarbij wij ook de discussie voeren over het wel of niet realiseren van een semi-permanente overkapping over het plein.

Het schetsontwerp dat in juni 2020 is gepresenteerd is in samenspraak met de gebruikers van het plein nog in detail nader uitgewerkt, zodat het plein goed bruikbaar blijft voor de markt en voor evenementen. Met de Cultuurhistorische Vereniging en de Commissie Erfgoed is nader overleg gevoerd over het patroon van de verharding dat als kenmerkend element op het plein is beoogd. De budgetraming is gereed.

Realisatie in 2021 is niet mogelijk doordat de ontwikkeling van Het Oude Raadhuys nog niet is afgerond. De afronding van deze ontwikkeling zal eerst moeten plaatsvinden alvorens met de herinrichting kan worden gestart. Dit zal zijn vanaf begin 2022. Wij stellen u voor dit vast te stellen.

Om de economische waarde van bedrijventerreinen te behouden, knappen we verouderde bedrijventerreinen op. Dit gebeurt op logische momenten. De bedrijventerreinen die we als eerste herstructureren zijn Tatelaar in Zevenaar en Halve Maan in Lobith. We kunnen nog niet aangeven wanneer we hiermee starten, omdat we eerst belangrijke verkeerskundige maatregelen moeten nemen. In de economische visie en het uitvoeringsprogramma die we opstellen is herstructurering van bedrijventerreinen een thema.

We stellen samen met ondernemers en anderen betrokken partners een plan op voor het toekomstbestendig maken van bedrijventerrein Hengelder/Tatelaar. We hebben de subsidiemogelijkheden bij de provincie verkend en het toekomstbestendig maken van Hengelder/Tatelaar in het Herstelplan Zevenaar opgenomen om in 2021 voortvarend van start te gaan.

Wij gaan diverse activiteiten uitvoeren in en om het gebouw Raadhuisplein 1. De warmte/koudeopslag wordt afgedicht en het voormalige gemeentehuis zal deels worden gehuurd voor de functies: openbaar toilet, fietsenstalling en kantoorruimte voor de marktmeester en evenementen.

De ontwikkelaar heeft het voormalige gemeentehuis gekocht om daar appartementen en winkels te ontwikkelen. De sloopwerkzaamheden zijn uitgevoerd en er is gestart met de bouw. De planning van de ontwikkelaar is dat in Q3 2021 de begane grond laag wordt opgeleverd en in Q4 2021 de woningen. Vanuit de gemeente zijn we aan het onderzoeken hoe we concreet invulling gaan geven aan de ruimte die de gemeente gaat huren in het voormalig gemeentehuis ten behoeve van onder andere een fietsenstalling, openbare toiletten, een ruimte voor de marktmeester en voor organisatoren van evenementen.  De functionele invulling is bekend. De uitvoering moet nog plaatsvinden in overeenstemming met de eigenaar.

We gaan tot en met 2021 de nog circa 40 hectare beschikbare gronden op BusinessPark 7Poort uitgeven. Hiervoor zijn versnellingsmaatregelen in gang gezet. Dit zijn onder andere de herinrichting van de Wal Masqué, het aanleggen van de Weg  7Poort en het (inter)nationaal op de kaart zetten van 7Poort door actieve marketing, acquisitie en de aanleg van een 2e viaduct (zie activiteit 2.1.1).
De kosten en opbrengsten zijn verwerkt in de GREX Zevenaar Oost.

In 2020 zijn negen kavels verkocht met een totale oppervlakte van ca. 4,2 ha. Hiervan zijn acht kavels ook in 2020 geleverd en zes kavels inmiddels bebouwd.
Medio 2020 is de realisatie van de laatste weginfrastructuur op BusinessPark 7Poort afgerond, waarmee alle weginfrastructuur op BusinessPark 7Poort gerealiseerd is en alle bedrijfskavels bereikbaar zijn. Ook is in 2020 een nog ontbrekende verbinding in de waterstructuur van het businesspark gerealiseerd. Tevens is de voorbereiding voor de aanbesteding en realisatie van de inrichting van de Wal Masqué en de naastliggende waterstructuur gestart. Deze werkzaamheden besteden we in 2021 aan.
Tot slot is een aanvang gemaakt met de voorbereiding van het woonrijp maken (aanleg voet- en fietspaden, definitieve inrichting kruispunten, inrichting bermen en groenvoorzieningen, etc.) van het gehele businesspark. In de tweede helft van 2021 besteden we deze werkzaamheden aan.

Het ontwikkelen van de FOZ op BusinessPark 7Poort is in de 'voorbereidingsfase'. Dat betekent dat we werken aan de planuitwerking, de omgevingsvergunning en de voortgang van het Actieplan (convenant).

Vanwege de uitblijvende, definitieve duidelijkheid over de aansluiting Zevenaar-Oost als onderdeel van het project Doortrekking A15 / Verbreding A12 en de onzekerheden als gevolg van de effecten van de Coronacrisis, is de levering van de kavel tot medio 2021 uitgesteld. Opening van de Fashion Outlet staat nu gepland voor eind 2022 / begin 2023. De levering en opening is enkele maanden later dan eerder werd verondersteld.
Het verdere uitstel van de levering van de kavel is niet in strijd met de afspraken en voorwaarden zoals vastgelegd in de in 2017 gesloten koop- en realisatieovereenkomst tussen de Ontwikkelingscombinatie FOZ B.V. en de gemeente Zevenaar.

Kennis te nemen van het uitstel van de levering van de kavel en de opening van de Fashion Outlet.

We stimuleren startende bedrijven om de werkgelegenheid in onze gemeente te verhogen. Wat de beste manier is om dit te doen zal blijken uit de nog op te stellen economische visie Zevenaar. In de economische visie Zevenaar gaan we bepalen welk resultaat we nastreven met deze maatregel.

Na afronding van de Economische Agenda Zevenaar starten we, indien deze maatregel op lokale schaal voldoende kan bijdragen aan gestelde doelstellingen, met de uitvoering van deze activiteit.

Wij willen overbodige regels voor het MKB verminderen. De inventarisatie van regels waarvan de meerwaarde niet duidelijk is, gebruiken we als startpunt voor het formeren van een 'paarse krokodillenbrigade'. Hierin gaan wij samen met ondernemers op zoek naar mogelijkheden om processen te vereenvoudigen en regeldruk te verminderen.

We blijven continu in gesprek met ondernemers en ondernemersverenigingen over regels die als overbodig en onnodig worden ervaren. De conclusies van deze gesprekken zijn dat regels over het algemeen goed zijn, maar dat met name - in de ogen van ondernemers - beslistermijnen te lang zijn, er onvoldoende actief gecommuniceerd wordt over lopende zaken en dat er teveel naar de letter van de wet wordt gehandeld in plaats van naar de geest van de wet.

Deze taak niet meer specifiek opnemen en hierover rapporteren, maar de verbeterpunten meenemen in de dienstverlening van de gemeente, onder andere binnen de pijler Anders Werken van de nieuwe Omgevingswet.

Wij harmoniseren het subsidiebeleid. We koppelen dit aan activiteiten en prestaties die bijdragen aan doelstellingen van onze gemeente op de diverse beleidsterreinen. Sport, culturele en welzijnsverenigingen en organisaties betrekken we actief bij de totstandkoming van het nieuwe subsidiebeleid. De discussie rondom de OZB wordt meegewogen. Het nieuwe subsidiebeleid wordt van toepassing op subsidies die we verlenen vanaf 2020.

Voor 2020 hebben wij in het kader van een overgangsregeling aan daartoe in aanmerking komende verenigingen en dorpshuizen subsidies verleend op basis van de subsidieregelingen van de beide voormalige gemeenten. Verenigingen op het Gelders eiland hebben wij in dat kader nog een jaar gecompenseerd voor de verhoging van de OZB aanslag.

Wij zetten in op een divers en kwalitatief sterk cultureel aanbod en het behoud van een breed en hecht verenigingsleven. Dit verhoogt de aantrekkingskracht van onze gemeente. We stimuleren het maken, delen en ontmoeten door culturele festivals te ondersteunen. Hiermee dragen we ook bij aan de profilering van onze gemeente en de kernen in het bijzonder. Samen met de gemeenten Duiven en Westervoort en de provincie investeren we met het Cultuur- en Erfgoedpact 2017-2020 in de Liemers € 480.000 in kunst, cultuur en erfgoed (bestaand beleid). Inwoners, verenigingen en organisaties voeren samen de activiteiten en projecten uit. Dit draagt bij aan een sterke, trotse en leefbare regio.

In 2020 hebben Muziekstad, Buitenblik en het SevenArt festival geen activiteiten georganiseerd. Wij hebben de reguliere subsidies verleend. Aanvullende coronasteun is niet aangevraagd. Wij stellen de subsidie 2020 vast op basis werkelijke kosten.

Cultuur is de smaakmaker van onze gemeente en een gezonde culturele infrastructuur vormt de basis van een bloeiend cultureel leven. Kunstwerk!, de fusie van de vier Liemerse professionele culturele organisaties het Musiater, Bibliotheek de Liemers, het Liemers museum en de Volksuniversiteit voor Zevenaar e.o., vormt hier een belangrijk onderdeel van.
Wij subsidiëren het op elkaar afgestemde productaanbod op het gebied van kunst en cultuur, erfgoed, muziekonderwijs, lezen en literatuur, debat en educatie dat Kunstwerk! biedt. Middels prestatieafspraken zorgen wij er voor dat de producten van Kunstwerk! bijdragen aan identiteitsvorming, ontmoeting en ontplooiing. We zorgen dat Kunstwerk! actief de samenwerking met verenigingen zoekt.
De wettelijke educatie-taken van Bibliotheek de Liemers zijn volop in ontwikkeling. Wij zorgen er voor dat deze (het volgen van) goed onderwijs, het vinden van een baan of het aangaan van sociale contacten ondersteunen. Het betreft onder meer lees- en taalbevorderingsactiviteiten, doorlopende leerlijnen en burgerschapsvorming.
Omdat de culturele infrastructuur in de Liemers over de gemeentegrenzen heen ligt, stemmen we in deze af met de gemeenten Duiven, Westervoort en Montferland.

Corona heeft de activiteiten van Kunstwerk! in 2020 sterk beïnvloed. Het theater en het museum zijn tot twee maal toe gesloten geweest, educatie lag gedeeltelijk stil en ook de bibliotheek kon geen volwaardig aanbod bieden. Met behulp van ontvangen rijkscompensatie hebben wij Kunstwerk! over 2020 daarom aanvullend gesubsidieerd. Financieel is er voor Kunstwerk! over 2020 daarmee geen probleem. Met de nodige creativiteit en binnen de mogelijkheden die de beperkende maatregelen boden heeft Kunstwerk! in 2020 toch nog de nodige activiteiten georganiseerd, zoals de afhaalbibliotheek en online lessen. Wij gaan coulant om met de prestatieafspraken behorende bij de reguliere subsidie.

Turmac Cultuurfabriek biedt straks naast de publieksbalies van onze gemeente en de Regionale Sociale Dienst, producten en diensten op het gebied van cultuur, cinema, media, educatie en erfgoed. Geconcentreerd onder één dak ontstaat een gevarieerd aanbod voor een breed publiek, waarbij ontmoeten, ervaren en beleven centraal staat. De Turmac Cultuurfabriek wordt daarmee een podium voor samenwerking en biedt een belangrijke impuls voor het centrum.
De bouw is in het derde kwartaal van 2018 gestart. De opening staat gepland in het tweede kwartaal 2019.

Corona heeft de volwaardige ingebruikname van de Turmac Cultuurfabriek vertraagd. Alle partners zijn inmiddels gehuisvest, maar een collectief programma moet nog opgestart worden. Voor het beheer en de exploitatie van de Turmac hebben wij een dienstverleningsovereenkomst met Ataro BV gesloten.
Omdat kapitaallasten pas vanaf 2021 op onze begroting drukken, is er over 2020 toch een aanzienlijk financieel voordeel op de exploitatie van de Turmac.

Niet van toepassing

Door in te zetten op vrijetijdseconomie wilt u een bijdrage leveren aan de volgende ambities:
•   een aantrekkelijker woon- en vestigingslocatie;
•   meer werkgelegenheid.

Om deze ambities te bereiken, heeft u de volgende doelstellingen geformuleerd:
1.   meer tevreden inwoners over de mogelijkheden voor vrijetijd;
2.   een toename van bestedingen door toeristen en recreanten;
3.   meer tevreden toeristisch-recreatieve ondernemers over het ondernemersklimaat;
4.   toename van het aantal dagtoeristen;
5.   groei van het aantal overnachtingen.

Dit gaan wij realiseren door werkzaamheden uit te voeren binnen de volgende taakvelden:
a.   toeristische infrastructuur (paden, routes, bewegwijzering);
b.   ontwikkeling van aanbod voor dag- en verblijfsrecreatie;
c.   samenwerking en kwalitatief & innovatief ondernemerschap;
d.   marketing, informeren & inspireren;
e.   doeltreffend beleid.

a.         Toeristische infrastructuur (paden, routes, bewegwijzering):
Op het gebied van wandelinfrastructuur hebben wij de klompenpaden Angerlo (Bevermeersepad) en Babberich (Babborgapad) gerealiseerd en opgeleverd. We zijn gestart met de klompenpaden Pannerdensche Waard, Giesbeek en het kinderklompenpad in Giesbeek. Het wandelnetwerk wordt in samenwerking met TVAN en andere gemeenten in 2021 gerealiseerd. Voorbereidingen zijn gestart en grondeigenaren zijn benaderd. Daarnaast hebben wij verbeteringen aangebracht in de ruiter- en menroutes in het zuiden van de gemeente. De verbeteringen in het noorden van de gemeente Zevenaar zijn nog niet ontwikkeld.

b.         Ontwikkeling van aanbod voor dag- en verblijfsrecreatie:
Wij hebben positief geadviseerd en ondersteund bij aanvragen van ondernemers voor verblijfsrecreatie. De Redoute Revensweert is opgeleverd. Een grote opening vindt plaats als corona dit weer toelaat. Wij zijn verder gegaan met het zichtbaar en/of beleefbaar maken van de Romeinse Limes. Daarnaast hebben wij het rapport Toeristische potenties linieverhalen Zevenaar e.o. opgeleverd. Door corona is het rapport Belevingsgebieden in de IJsselvallei vertraagd en wordt nog niet opgeleverd. Wij zijn ook door corona niet gestart met het evenementenbeleid, wel met de interne voorbereiding.

c.          Samenwerking en kwalitatief & innovatief ondernemerschap:
Wij zijn in 2020 nog niet gestart met het oprichten van een breed platform voor de vrijetijdseconomie in de Liemers. Met stakeholders is besloten om eerst met elkaar het merkconcept en marketingplan Liemers te ontwikkelen.

d.         Marketing, informeren & inspireren:
We hebben het toeristisch merkconcept en toeristische marketingstrategie voor de Liemers opgeleverd. In Navolging van dit merkconcept zijn wij gestart met het opstellen van het toeristisch marketingplan voor de Liemers. Daarnaast zijn wij gestart met het voeren van gesprekken met TVAN en Stable rondom invulling van het informatiepunt in de FOZ. Door corona is dit wel vertraagd.

e.         Doeltreffend beleid:
Vanwege de coronacrisis hebben wij geen ondernemerspeiling uitgezet onder toeristisch-recreatieve ondernemers in Zevenaar. Dit wordt verzet naar 2021. Op regionaal gebied hebben wij met de Liemers een bijdrage geleverd aan de uitvoeringsagenda Toeristisch Toekomstperspectief regio Arnhem-Nijmegen. Daarnaast hebben wij een bijdrage geleverd aan Ontspannen regio van de Groene Metropoolregio (Versterking regionale samenwerking regio Arnhem-Nijmegen).